به گزارش روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، ششمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی ویژه جامعه شناسی اسلامی با تأکید بر الگوی دینی مواجهه با آسیبهای اجتماعی و نقد الگوهای غربی، امروز ۱۱ مهر ماه، به همت مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی صدرا و با همکاری دانشگاه جامع امام حسین(ع) و د انشگاه علوم و معارف قرآن کریم، در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.
حجتالاسلام دکتر حسین اژدریزاده، پژوهشگر گروه جامعه شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم در ارائه خود به تبیین «مبانی هستی شناسانه جامعهشناسی اسلامی در قرآن و نهج البلاغه» پرداخت.
وی به بررسی نقش مبانی جامعهشناسی در تشخیص و درمان آسیبهای فرهنگی و اجتماعی اشاره نمود و گفت: جامعهشناسی اسلامی دارای مبانی ویژهای است که آن را با جامعهشناسی غربی متفاوت میکند. این تفاوت موجب میشود ما در تشخیص مسائل اجتماعی و همچنین درمان مسائل اجتماعی نسبت به رویکرد غربی، متفاوت عمل کنیم. این که چه چیزی را آسیب ببینیم، بستگی به این دارد که رویکرد جامعهشناسی ما از منظر اسلام باشد یا از نگاه سکولار.
وی در ادامه با اشاره به تفسیر آیه 30 بقره با مضمون «و اذ قال ربک للملائکه انی جاعل فیالارض خلیفه» اظهار کرد: چهار عامل و عنصر خدا، انسان، زمين و پيوند، پايههای اصلی تشکيل جامعه انسانی است که از نگاه قرآنی و اسلامی، با محور قرار دادن دو عنصرانسان و پيوند (پیوند با خداوند، زمین و جامعه)، جامعهشناسي انسان محور به جامعهشناسي خدا محور مبدل ميشود.
این جامعهشناس افزود: از منظر قرآن، انسان دارای دو بعد حيواني و ملكوتي است که ميل به پستيها وفضيلتها دارد و وجود سه عنصر معرفت، قدرت و گرايشهای متضاد، ميدانی برای ظهور متمايزترين ويژگی انسان، يعنی اختيار است. ويژگی اختیار نیز خود را در سطوح مختلف فردی، گروهی و اجتماعی نشان ميدهد.
وی در ادامه بیان کرد: چنین نگاه قرآنی و اسلامی به انسان و جامعه، تغییرات مهمی در مباحث اجتماعی و جامعه شناختی، از جمله، در بحث مربوط به شناخت آسیبهای اجتماعی و فرهنگی و درمان آنها ایجاد میکند،
حجتالاسلام اژدریزاده در ادامه به نمونههایی از تشخیص آسیبها اشاره کرد و گفت: اشتغال زياد انسان و جامعه انساني به گرايشهاي حيواني همچنین فراموشي و بيتوجهي به خود ملكوتي، فراموشی خداوند، اسراف و زیادهروی و… از مهمترین آسیبهای فرهنگی و اجتماعی هستند.
وی مهمترين عامل درمان آسیب فراموشی و بیگانگی را توجه به خدا و توجه به خود واقعي دانست و مهمترین درمان برای اسراف را قناعت و اعتدال در مصرف برشمرد.
به گفته این پژوهشگر، برای داشتن یک تحليل كامل از جامعه انساني، همواره بايد به دو عنصر اصلي جامعه، يعني فرد و جمع، توجه کنیم و درعين حال، نوع پیوند اين دو عنصر با خداوند و هستي (طبيعت و زمين) را درنظر داشته باشیم.