سید محمدحسین متولی امامی
دکتری جامعهشناسی و عضو هیئت علمی گروه اقتصاد پولی موسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی، اصفهان، ایران.
چکيده
ازآنجاکه حاکم اسلامی وظیفۀ بسترسازی برای تأمین اهداف و آرمانهای قرآنی دارد، سیاستگذاری صحیح و بسترسازی بهینۀ روابط اجتماعی توسط فقیه، امکان حرکت جامعۀ اسلامی را بهسوی تمدن نوین اسلامی بیشتر میکند. نزدیکترین عنوان به این مسئله در فقه اسلامی، با عنوان «فتح ذرایع» شناخته شده است و فقیهان شیعه از آن به «مقدمۀ واجب» هم یاد کردهاند. یکی از مهمترین ابزارهای تحقق آرمانهای اسلامی در جامعه، اصلاح نظام پولی است؛ چراکه پول همچون خون، در پیکر جامعه در جریان است و میتواند امکان تقسیم عادلانه یا ظالمانۀ ثروت در جامعه را فراهم سازد. عدالت اجتماعی یا ظلم سیستمی، هر یک موجب تبعات سیاسی قابل توجهی برای جامعه است. بنابراین نوع پول میتواند ظرفیتهای سیاسی کلانی را در جامعه بهدنبال داشته باشد. پولطلا ایدۀ پیشنهادی تغییر نظام پولی جمهوری اسلامی بر پایۀ طلاست. پرسش اصلی این نوشتار آن است که «ظرفیتهای سیاسی پولطلا برای تأسیس تمدن نوین اسلامی چیست؟» بهنظر میرسد که پولطلا ظرفیتهای سیاسی بزرگی همچون استقلال جمهوری اسلامی، عدالت اجتماعی، تقویت جبهۀ مقاومت، اقتدار نظام اسلامی و تحریمگریزی را برای جمهوری اسلامی بهارمغان میآورد و زمینۀ مناسبی برای هماهنگی نظام ولایت فقیه و نظام اقتصادی جامعۀ ایران و تأسیس تمدن نوین اسلامی است.
کلیدواژگان: پول طلا، نظام پولی و بانک، تمدن نوین اسلامی، تورم، تحریم ناپذیری، جبهۀ مقاومت، اقتدار سیاسی و عدالت اجتماعی.
- قرآن کریم.
- ابنبابویه قمی، محمدبنعلی (شیخ صدوق). 1395ق. کمال الدین و تمام النعمه. چ2. تهران: انتشارات اسلامیه.
- بیانات مقام معظم رهبری. 22/۰3/1392. در دیدار اقشار مختلف مردم. دسترسی در: ir
- ــــــــــ . 16/۰4/1395. در خطبههای نماز عید سعید فطر.
- ــــــــــ . ۰۲/۰6/1395. در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت.
- ــــــــــ . ۰1/۰1/1397. در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی.
- ــــــــــ . 28/۰2/1399. در ارتباط تصویری با نمایندگان تشکلهای دانشجویی.
- حائری شیرازی، محییالدین. 1391. پول رایج جهانی و احیای پول اسلام. یاسوج: فاطمیه.
- حر عاملی، محمدبنحسن. 1409ق. تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسة آل البیت.
- خبرگزاری ایلنا. کد خبر ۹۱۴۱۹۸. «ماجرای دریافت طلا از ونزوئلا بهجای تحویل بنزین چه بود؟». دسترسی در: https://www.ilna.news.
- خبرگزاری تابناک. کد خبر: ۲۴۳۶۳۱. «دو محمولۀ نفتی ایران در ازای دریافت طلا به چین ارسال شد»، دسترسی در: https://www.tabnak.ir/fa/news.
- خمینی، سیدروحالله. 1995م. کلمات قصار، یکپارچگی فرهنگی. بیروت: بی جا.
- ــــــــــ . بیتا. صحیفۀ امام. تهران: مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- روزنامۀ دنیای اقتصاد. 22/12/1397. دسترسی در: donya-e-eqtesad.com شمارۀ 4569. شمارۀ خبر. 3505941.
- روزنامۀ دنیای اقتصاد، 22/۰2/1399. دسترسی در: donya-e-eqtesad.com شماره 4891. شماره خبر. ۳۶۵۵۲۳۰ .
- سرزعیم، علی. ۱۳۹۵. اقتصاد برای همه. تهران: ترمه.
- عربی، سیدهادی و سیداسحاق علوی. 1392. کلیات علم اقتصاد. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- قربانی، پیمان. 1391. «ریشۀ تورم، پول پرقدرت است». فصلنامۀ تازههای اقتصاد. سال پنجم. ش136. تابستان. ص۱۷۴ـ۱۷۵.
- متولی امامی، سیدمحمدحسین، محمدحسن غلامی. 1399. درآمدی بر نظریة پولطلا؛ نظام پولی تمدن نوین اسلامی. قم: کتاب فردا.
- متولی امامی، سیدمحمدحسین. 1395. بحران تمدنی ایران معاصر. قم: نشر معارف.
- مکارم شیرازی، ناصر. 1429ق. القواعد الفقهیه. قم: مدرسة الامام علیبنابیطالب.
- موسیزاده، رضا. 1388. سازمانهای بینالمللی. چ10. تهران: میزان.
- میثمی، حسین. 1397. «ماهیت حقوقی اضافهبرداشت بانکها از بانک مرکزی در بانکداری اسلامی»، فصلنامة علمیپژوهشی اقتصاد اسلامی. س18. ش72. زمستان. ص۱۲۱ـ۱۴۹.
- نقیبزاده، احمد. ۱۳۸۸. تاریخ دیپلماسی و روابط بینالملل. تهران: قومس.
- هولسمن، یورگ گوئید، 1399. اخلاق تولید پول، ترجمه: سید امیرحسین میرابوطالبی، تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
- یوسف، ناصر و موسی العربانی. 1399. احیای پولطلا؛ راهبرد خروج از بحران پول اعتباری. مترجم: سیدمحمدحسین متولی امامی و محمدحسن غلامی. قم: کتاب فردا.
- Tobin,James (2008), ‘Commercial banks as creators of money’, in: Dean Carson, ed, Banking and monetary studies (Irwin, Homewood, IL) 408419.
- Makarem.ir.
- beytoote.com.
- shora-gc.ir.
- https://fa.wikipedia.org/wiki/آکسفام.
- mehr.mrud.ir.
- https://www.eligasht.com/Blog/learning.
- https://fa.shafaqna.com/news.