به گزارش روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، کمیسیون فلسفه و روش‌شناسی علوم انسانی اسلامی هفتمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی در روز چهارشنبه 24 آبان از ساعت 9 تا 16 در سالن حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. این کمیسیون از دوره اول کنگره تاکنون به عنوان یکی از کمیسیون‌های اصلی مورد توجه شورای علمی کنگره بوده و مقالات دوره‌های پیشین این کمیسیون در سایت کنگره در اختیار علاقمندان و فعالان این عرصه قرار دارد.
پس از قرائت قرآن و پخش سرود ملی دکتر سید محمدتقی موحد ابطحی، دبیر علمی کمیسیون فلسفه و روش‌شناسی علوم انسانی ضمن خوش‌آمدگویی به حضار و اشاره به تاریخچه کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و کمیسیون فلسفه و روش‌شناسی علوم انسانی، گزارشی از روند این کمیسیون در دوره هفتم و تعداد مقالات دریافتی و برگزیده ارائه کرد.
هیئت رئیسه این کمیسیون آقایان دکتر علیرضا منجمی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، دکتر سید علی سیدی فرد (عضو هیئت علمی مؤسسه حکمت و فلسفه ایران) و دکتر مهدی عاشوری (عضو هیئت علمی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی) بودند.
در کمیسیون فلسفه و روش‌شناسی علوم انسانی از مجموع 61 مقاله دریافتی 9 مقاله برای ارائه به صورت سخنرانی پذیرفته شده و در دو نوبت صبح و بعدازظهر ارائه گردید و اساتید حاضر در جلسه به بحث و گفت‌وگو درباره آنها پرداختند.
در آغاز دکتر محمدحسین بادامچی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی) مقاله خود را با عنوان «تقدم علم مدنی بر دین نزد فارابی» ارائه کرد که از مقالات چالشی این نشست بود. مدعای دکتر بادامچی برخلاف تقریر رایج از فارابی این بود که فارابی آموزه‌های دینی را فلسفی کرد نه این که فلسفه را اسلامی کند و در نتیجه نمی‌توان روش و آراء فارابی را در فرایند اسلامی سازی علوم به کار گرفت.
مقاله دوم توسط حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید علی طالقانی (عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)) با عنوان «امکان‌سنجیِ اسلامی‌شدنِ علوم تجربی در چارچوب فلسفۀ علم پوپر» به صورت مجازی از مشهد مقدس ارائه گردید. ایده وی این بود که برخلاف تقریر برخی از طرفداران عقلانیت نقاد پوپری نظیر دکتر نراقی، دکتر سروش و دکتر پایا، فلسفه علم پوپر با علم دینی/ اسلامی قابل جمع است.
دکتر مالک شجاعی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) سومین مقاله این نشست با عنوان «مناسبات دین و علوم انسانی در ایران معاصر (خوانشی هرمنوتیکی از آرای استاد مطهری)» را ارائه کرد.
آخرین مقاله در نشست صبح توسط دکتر غلامحسین مقدم حیدری (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) با عنوان «تاثیر نظریه تشریح آسیب‌شناختی پزشکی مدرن بر شکل‌گیری جامعه‌شناسی» بود. وی با اشاره به آراء امیل دورکیم، پایه‌گذار جامعه‌شناسی آکادمیک، الهام‌گیری دورکیم از مفاهیمی همچون آسیب‌شناسی و ناهنجاری در پزشکی را مورد بحث قرار داد و به این نکته اشاره کرد که در نظریه‌های علوم انسانی باید مدلی از موضوع مورد مطالعه ارائه کرد و آن را به مثابه چیز شناخته شده‌ای بررسی نمود.
اولین مقاله در نشست بعدازظهر توسط دکتر مهدی معین زاده (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) ارائه گردید. عنوان مقاله وی «کایروس(Kairos) به مثابه بنیاد مفهوم زمان در علوم انسانی» بود که در آن تفاوت‌های بنیادین زمان در فیزیک و زمان در علوم انسانی مورد بحث قرار گرفته بود.
در ادامه دکتر سید علی سیدی فرد (عضو هیئت علمی مؤسسه حکمت و فلسفه ایران» به چالش دیرینه رابطه هست و باید در فلسفه اشاره کرد و کوشید پیشنهادی برای استنتاج این دو از هم ارائه کند. عنوان مقاله وی «دیدگاه یکسان‌انگارانه در باب گزاره‌ها: چگونگی استنتاج باید از هست و کاربست آن در علوم انسانی» بود.
دکتر محمدرضا قائمی نیک (عضو هیئت علمی دانشگاه رضوی) از مشهد مقدس به صورت مجازی مقاله خود را با عنوان «بررسی بنیادهای فلسفی-نظری مفهوم «قدرت» در تبارشناسی فوکو و «روش‌شناسی بنیادین» پارسانیا» ارائه کرد.
جناب حجت الاسلام دکتر جواد محمودزاده (دانشجوی دکترای فلسفه و کلام دانشگاه امام صادق(ع)) نیز به بیان ایده‌ای پرداخت که در مقاله «اطلاق و تقیید در وجوب اعتباری و لوازم آن در کنش از منظر علامه طباطبایی» به تفصیل آن را بیان کرده بود.
در آخرین مقاله بخش بعدازظهر دکتر سید محمدتقی موحد ابطحی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) به این نکته اشاره کرد که بی‌توجهی به تاریخ مفاهیم موجب خلط برخی ایده‌ها با هم می‌شود. برای مثال تعریف شهید مطهری در کتاب آشنایی با علوم اسلامی ذیل تعریف علم دینی می‌آید یا تلاش برای کشف معجزات علم دینی که با چهره‌هایی نظیر موریس بوکای یا هارون یحیی … شناخته می‌شود ذیل جریان علم دینی معرفی می‌گردد. عنوان مقاله وی «تاریخ مفهوم علم دینی، روشی برای نقد ایده بی‌معنایی علم دینی در اندیشه دکتر عبدالکریمی» بود.
در پایان نیز دکتر سید محمدتقی موحد ابطحی به عنوان دبیر علمی کمیسیون فلسفه و روش‌شناسی علوم انسانی خلاصه و جمع‌بندی‌ای از مباحث مطرح شده در این نشست را ارائه و نشست در ساعت 16 به پایان رسید.