به گزارش روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، نشست خبری فراخوان مقاله ششمین کنگره بینالمللی علوم انسانی، اسلامی امروز ۲۱ دی‌ماه برگزار شد.
در ابتدای این نشست، عطاالله رفیعی، دبیر علمی کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی با بیان اینکه اگر در کاری استمرار داشته باشیم آن کار رشد پیدا می‌کند و به جریان اجتماعی تبدیل می‌شود، اظهار داشت: بخشی از مدیریت اجتماعی در هر حوزه‌ای «استمرار» است. امروز یک شبکه سه هزار نفره علمی داریم که با ما مرتبط هستند و حدود ۵۰ جلد کتاب به چاپ رسیده است و جریان اجتماعی برای تولید علوم انسانی اسلامی ایجاد کرده است.
مهمترین مشکلاتی که علوم اجتماعی غربی برای ما دارد/ تحصیلکردههای علوم اجتماعی به زندگی مردم ما کمکی نمی‌کنند
وی با اشاره به اینکه کارهای موقت و گذرا عمر کوتاهی دارند، افزود: مسؤولیت اصلی علوم انسانی اجتماعی تبیین رفتارها و پدیده‌های انسانی به منظور مدیریت آن است. ما در ایران با علوم اجتماعی ترجمه شده از غرب حداقل دو مشکل اساسی داریم؛ یکی اینکه چون این علوم درباره انسان غربی است، برای زندگی دیگر جوامع مفید و کاربردی نیست. یعنی نمی‌توانند به ما کمک کنند تا در عرصه اقتصادی و سیاسی و اجتماعی زندگی بهبود یابد. از طرفی هم این علوم ترجمه شده از غرب که موضوع آن انسان غربی است، از منظر میانی و چارچوب کلی تولید دانش با مبانی فلسفه اسلامی سازگار نیست.
رفیعی با بیان اینکه تحصیلکردههای علوم اجتماعی به زندگی مردم ما کمکی نمی‌توانند کنند و همین نشانه کاربردی نبودن علوم انسانی است، گفت: منظور ما از علوم انسانی اسلامی این است که بتوانیم از این علوم در حوزه‌های مختلف به دانش برسیم که بتواند برای زندگی بهتر کاربردی باشد.
بررسی علوم انسانی در سه سطح اصلی
وی با اشاره به اینکه با توجه به این تعریف سه سطح بحث مورد بررسی است که سطح زیرین، بنیان‌های آن است، خاطر نشان کرد: علوم انسانی بر فهمی از انسان استوار است که این فهم را نادرست می‌دانیم. بنابراین باید فلسفه اسلامی را برای تفسیر واقع‌نما از انسان پیدا کنیم. روانشناسی موجود بین انسان و حیوان تفاوت زیادی قائل نیست، در حالی ظرفیت وجودی انسان با حیوان نمی‌توان مقایسه کرد.
دبیر مجمع عالی انسانی اسلامی با بیان اینکه لایه دوم علوم انسانی، «نظریات» علوم انسانی است، گفت: به هر رشته‌ای از علوم انسانی مراجعه کنید، تئوری‌هایی دارد که در هر حوزه‌ای ورود پیدا کرده است. در این سطح هم چون «مبانی» اشتباه است، مسیر را درست انتخاب نمی‌کنیم. به طور مثال، اقتصادِ متعارف همه مشکلات را به این بسط می‌دهد که شما مکانیزم بازار را متوجه نمی‌شوید، اما اقتصاددان اسلامی مشکلات را طوری دیگر تحلیل می‌کند، مثلا ربا را زیرسوال می‌برد.
رفیعی سومین سطح علوم انسانی را «سیاستگذاری» است که ما سعی داریم از منظر کاربردی آن را بررسی کنیم، گفت: در علوم انسانی مبانی و معارفی داریم، اما آنها چه کمکی به زندگی می‌کند؟ ما تلاش می‌کنیم از این علوم مبتنی بر علوم اسلامی برای اداره بهتر کشور استفاده کنیم.
کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی چگونه شکل گرفت؟
در ادامه فرزاد جهان بین، دبیر شورای سیاستگذاری ششمین کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی با یادی از سردار سلیمانی و علامه مصباح اظهار داشت: در آغاز بهار سال ۹۰ جمعی از دانشگاهیان کشور تصمیم گرفتند جریان علمی با رویکرد اسلامی در علوم انسانی فراهم کنند که این امر منجر به برپایی کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی در سال ۹۱ شد و تاکنون پنج دوره از این کنگره برگزار شده است.
وی با اشاره به اینکه در این مدت ۷ نشست با حضور اساتید علوم انسانی اسلامی در موضوعات مختلف داشتیم، به تشریح دستاوردهای پنج دوره برپایی کنکره بینالمللی علوم انسانی اسلامی پرداخت و افزود: چاپ ۵۷ شماره مجله علمی پژوهشی، ۸۷ جلد کتاب و ۴۰ جلد مجموعه مقالات بخشی از اقدامات پنج دوره کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی است. همچنین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی که چهار دوره از آن برپا شده است، منجر به تشکیل مجمع عالی علوم‌انسانی اسلامی شد که حدود ۵۰ مرکز دانشگاهی و حوزوی عضو این مجمع هستند و کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی یکی از اقدامات این مجمع به شمار می‌رود.
همراهی بیش از دو هزار نفر از اساتید حوزه و دانشگاه با کنگره علوم انسانی اسلامی
جهان‌بین با بیان اینکه دو هزار و ۱۴۳ نفر از اساتید حوزه و‌دانشگاه، طلاب و دانشجویان در این پنج‌دوره مشارکت داشتند و ۵۳۰ مقاله نیز پس از بررسی مورد تایید قرار گرفته است، تصریح کرد: از سال ۹۱ تاکنون ۳۸ مهمان خارجی دعوت شدند و دو‌نشست خارجی نیز در لبنان و افغانستان داشتیم. علاوه بر این، ۲۲۹ نفر از اساتید حوزه و دانشگاه در قالب ۱۴ کمیسیون اعضای کمیته علمی کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی هستند.
وی با اشاره به وجود کمیسیون‌های مختلف در این کنگره گفت: برای تقویت جنبه‌های علمی و هم‌افزایی افراد در کنار دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی متناظر با حوزه‌ها نیز در این کمیته‌ها مشارکت می‌کنند.
باید نگاه گفتمان‌ساز درباره تولید علوم انسانی اسلامی داشته باشیم
در پایان این نشست، حجت‌الاسلام حیدر همتی، معاون ارتباطات علمی مجمع علوم انسانی اسلامی با بیان اینکه مبنای ارتباطات علمی این است که علم بر اساس فرد اتفاق نمی‌افتد، اظهار داشت: فلسفه ارتباطات علمی این است که باید نگاه جبهه‌ای و گفتمان‌ساز درباره تولید علوم انسانی اسلامی داشته باشیم. چرا که علم تا به گفتمان نخبگانی تبدیل نشود، اعتراف به علم بودن دور از نظر است.
وی با اشاره به اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی نهادهایی پدید آمدند که لازم است در گام دوم انقلاب از ظرفیت‌های این مراکز برای تولید علوم انسانی اسلامی استفاده شود، گفت: به همین دلیل در مجمع عالی علوم انسانی اسلامی تبدیل قوه به فعل و‌آسیب‌شناسی وضع تولید علوم انسانی اسلامی مورد توجه قرار گرفته است.
تشکیل ۱۵ کمیسیون در ششمین کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی
حجت‌الاسلام همتی با بیان اینکه در ششمین کنگره بی‌المللی علوم انسانی اسلامی ۱۵ کمیسیون تشکیل شده است، افزود: در این‌دوره کمیسیون‌هایی همچون کمیسیون تمدن نوین اسلامی به عنوان نگاه کلان، الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، قرآن و علوم اسلامی، اقتصاد اسلامی، تعلیم و‌تربیت اسلامی، روانشناسی اسلامی، علوم سیاسی اسلامی، فقه و حقوق اسلامی، مدیریت اسلامی، هنر اسلامی، معماری و شهرسازی اسلامی، سیاسیت‌گذاری و‌حکمرانی سیاسی تشکیل می‌شود که در هر کمیسیون مباحثی تبیین و بررسی خواهد شد.
معاون ارتباطات علمی مجمع علوم انسانی اسلامی با اشاره به اینکه فرایند حرکت ما در کمیسیون‌ها و کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی بر دو محور یکی عمومی و ویژه استوار است، گفت: هر کمیسیون مطابق با دغدغه جامعه برنامه‌ریزی شده و علاوه بر این نشریاتی مطابق با اصول علوم‌انسانی اسلامی تدوین و‌چاپ شده است.