موفقیت نظام جمهوری اسلامی در مبارزه با فساد، نشان دهنده حیات آن است
به گزارش روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانیِ اسلامی، همایش ملی «فساد اقتصادی و اداری؛ از پیشگیری تا مقابله» با هدف بررسی ریشه‌ها و ابعاد گوناگون فساد اقتصادی و اداری در ایران و ارائه راهکارهای کلان برای پیشگیری و مقابله با فساد سه شنبه 31 خردادماه در دو بخش صبح و عصر در کتابخانه ملی برگزار شد.
بنابراین گزارش در این همایش میثم لطیفی (معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور)، حسن شجاعی (رئیس کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس شورای اسلامی)، رضا غلامی (رئیس شورای سیاست‌گذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم)، فرزاد جهان بین (معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی)، احمد نادری (نماینده مجلس شورای اسلامی)، محمود حکمت نیا (معاون حقوق مالکیت فکری وزیر دادگستری)، احمدحسین شریفی (دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران)، مهدی منصوری عضو کمیسیون اقتصادی دیدبان شفافیت و عدالت و هادی صادقی (رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه) به سخنرانی پرداختند.
مبارزه با فساد در جمهوری اسلامی شعار صرف نیست
حجت الاسلام والمسلمین رضا غلامی رئیس شورای سیاست گذاری مجمع عالی علوم انسانیِ اسلامی در این همایش با اشاره به هدف اصلی نظام در مبارزه با فساد بیان کرد: به تبع انقلاب اسلامی، هدف اصلی نظام برآمده از انقلاب اسلامی یعنی نظام جمهوری اسلامی ایران هم مبارزه با فساد بوده و هست. به نظر من، میزان موفقیت نظام جمهوری در مبارزه با فساد، نه تنها شاخصی بسیار مهم و تعیین کننده برای ارزیابی موفقیت و کامیابی انقلاب است بلکه نشان دهنده حیات انقلاب است. با این ملاحظه، من یادآوری رسالت اساسی انقلاب در جهت مبارزه با فساد را حیاتی می دانم. مبارزه با فساد در جمهوری اسلامی یک شعار صرف نیست که مثلاً هر از چند گاهی توسط یک عده جوان احساساتی و یادر قالب برخی افشاگری ها مورد توجه مسئولین، نخبگان یا عامه مردم قرار بگیرد، بلکه یک مسأله جدی است که باید مقابله قاطع و البته ریشه ای و عالمانه با آن در سیستم جمهوری اسلامی کاملاً مشهود باشد.
مبارزه با مفاسد کوچک ما را از مبارزه با فسادهای راهبردی غافل نکند
میثم لطیفی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در این همایش با بیان اینکه ما آمار دقیقی در حوزه فساد در کشور نداریم اظهار کرد: در ماه‌های اخیر تلاش فراوانی برای دستیابی به آمار و و ارقام دقیق در حوزه فساد و مبارزه با فساد کرده‌ایم ولی این کار آسانی نیست. البته بدون داشتن آمار دقیق نمی‌توان جمع بندی مناسبی در اولویت بندی برای مبارزه با فساد داشت.
وی با بیان اینکه ما دو فساد راهبردی و تاکتیکی در کشور داریم افزود: در سالهای گذشته با مفسدان و فسادهای خرد برخورد شده است که در جای خود لازم است اما این امر نباید ما را در مقابله با فسادهای تاریخی و راهبردی که ناشی از تصمیمات غلط و بی توجهی به اصول انقلاب اسلامی بود است غافل کند.
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور با انتقاد از غفلت از فسادهای راهبردی که در کشورمان رخ داده است تصریح کرد: بخشی از بی عدالتی‌ها، عدم بهره وری و نارضایتی‌های امروز ناشی از تصمیمات غلط و فساد برانگیز در سالهای دور گذشته است.
بی تفاوتی نسبت به فساد در جامعه خطرناک است
حجت‌الاسلام احمد حسین شریفی دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی نیز در این همایش بیان کرد: در برخورد با فساد باید همه موضوعات ریز و درشت را مدنظر قراردهیم و تنها به فسادهای دانه درشت نپردازیم.
دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی با بیان اینکه رهبری تاکید دارند دستگاه‌ها و نهادهای نظارتی باید برای مقابله با نطفه فساد برخورد جدی را در دستور کار قرار دهند تصریح کرد: ما باید با تمام فسادها اعم از کوچک و بزرگ برخورد کنیم و در این راستا هیچ‌گونه تفکیکی قائل نشویم. جامعه نباید به دلیل شیوع و انتشار اخبار مربوط به فسادهای بزرگ و اختلاس‌های کلان، نسبت به فسادهای ریز و کوچک بی‌تفاوت باشد. این بی‌تفاوتی برای سلامت جامعه خطرناک است. بلکه همه باید بدانند که فساد فساد است و جرم جرم و به همان میزان که باید نسبت به فسادهای بزرگ حساسیت داشته باشیم نسبت به فسادهای کوچک هم باید حساس باشیم. عدم حساسیت نسبت به جرم‌ها و فسادهای کوچک این پیام بسیار خطرناک و مهلک را به جامعه می‌دهد که «در اینجا ارتکاب جرم آزاد است»!
عدم پیشگیری از علل ضعف در مبارزه با فساد
احمد نادری نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی هم در بخش دیگری در این همایش گفت: در مبارزه با فساد به شکل اقدامات سلبی باید هر تصمیمی با نظام، گفتگویی و اقنائی جلو برود و نباید یک طرفه و با فشار باشد. بخش‌هایی از سیستم فساد دارد که باید اصلاح شود. مرکز ثقل نظام حکمرانی سرمایه اجتماعی است که می تواند آن را قوی کند که کارهای خود را پیش ببرد.
وی تاکید کرد: اگر سرمایه اجتماعی ضعیف باشد ظرفیت همکاری و کنش‌های جمعی از بالا و پایین در تحقق پیشرفت کم خواهد شد.
نادری با بیان اینکه یکی از علل ضعف در مبارزه با فساد این است که به پیشگیری نمی‌پردازیم و پس از رخ دادن فساد مساله پیگیری می شود، ابراز کرد: همین امر سبب شده لایه های مختلفی از فساد در جامعه رخ دهد.
تعارض منافع شخصی باعث ایجاد فساد در شکل انبوه می شود
در ادامه این نشست حجت الاسلام حسن شجاعی رئیس کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: تعارض منافع شخصی، صنفی و ساختاری سبب می شود که فساد در شکل انبوه صورت گیرد که یک مثال آن افزایش ظرفیت پزشکی بود. طی یک سال گذشته توسط کمیسیون در موضوعات بسیار مهمی اصلاح صورت گرفت. پایگاه عدالت نرم جایگاه خوبی برای مبارزه با فساد و اصلاح حکمرانی در کشور است.
رئیس کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس شورای اسلامی درباره شیوه مبارزه با فساد، گفت: مبارزه با فساد باید فرایندی باشد. در کمیسیون به شکایات شخص و مصادیق و موارد در سطح کلان رسیدگی می شود اما در یک سال اخیر اولویت را در شناسایی گلوگاه‌های حکمرانی در سرچشمه قرار دادیم.
دشواری مقابله با فساد محترمانه
حجت‌الاسلام هادی صادقی رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه در ادامه برگزاری همایش یک روزه فساد اقتصادی و اداری گفت: در اکثر مسئولینی که من از آنها شناخت دارم همت جدی برای مقابله با فساد وجود دارد. طبق شناخت ما اکثر مسئولین پاک‌دست هستند از این رو ما نباید اسیر بازی‌های دشمنان کشورمان در باب فساد شویم.
وی با اشاره به مراتب وجود فساد افزود: اولین مرتبه شامل فساد خرد می شود و به موضوعات پیش افتاده اختصاص دارد و همه جای دنیا وجود دارد. دومین مرتبه فساد، فساد یقه‌سفیدها است که با یه ژست محترمانه صورت می‌گیرد و سومین مرتبه فساد، فساد کلان است که معمولا در کشورهای استبدادی شکل می‌گیرد.
صادقی افزود: فساد محترمانه از دیگر نوع فسادها است که راه مقابله با آن بسیار دشوار است. افراد در نهادهای مختلف در این نوع فساد وجود دارند و از یکدیگر حمایت می‌کنند که این نوع فساد در نظام ما وجود دارد اما بسیار کم و محدود است.
فساد اقتصادی باعث ایجاد فاصله طبقاتی شده است
محمود حکمت نیا معاون حقوق مالکیت فکری وزیر دادگستری در ادامه این همایش بیان کرد: اگر احساس فساد در جامعه تقویت شود، مردم احساس ناامنی و ناامیدی خواهند داشت و به آنها تلقین می‌شود که با تلاش به چیزی دست پیدا نمی‌کنند.
حکمت نیا افزود: برای اینکه اعمال اختیارات انحصاری صورت گیرد و فساد وجود نداشته باشد باید فرایندها مدیریت شوند. ضمن اینکه فرایندها باید شفاف باشند و مقام تصمیم گیرنده پاسخگو باشد و مردم را اقناع کند. همچنین مقام دولتی باید کداخلاقی داشته باشد یعنی فکر، بیان و کردار او هماهنگ بوده و نفاق نداشته باشد.
معاون حقوق مالکیت فکری وزیر دادگستری با بیان اینکه فساد اقتصادی رقابت سالم در جامعه را به هم می ریزد، ابراز کرد: فساد اقتصادی عامل اختلاف طبقاتی شده و سبب احساس ناامنی برای اقشار جامعه می شود به تبع در سیستم‌های انتخاباتی کسانی برای جامعه تصمیم می‌گیرند که با فساد بالا آمدند و نظام اجتماعی را به هم می ریزند.
مفاسد اقتصادی عامل اصلی رواج گناه است
امیرسیاه پوش دبیر همایش ملی فساد اقتصادی و اداری نیز در این همایش با اشاره به اینکه در جامعه اسلامی مساله فساد در درجه اول اهمیت قرار دارد، گفت: مفاسد اقتصادی به منافع ملی، مشروعیت حاکمیت و مطالبات عمومی ضربه زده و عامل اصلی رواج گناه و فساد در سایر ارکان است. اگر نظام اسلامی دنبال کسب مشروعیت، پیشرفت، عدالت و رضایت مردم است باید با تمام قدرت با مساله فساد اقتصادی و اداری مواجهه کند.
وی افزود: نظام از همان ابتدا با توجه به امکانات انسانی خود در این موضوع اهتمام لازم را داشته و در برخی مواضع توفیق‌های آن شایسته و قابل توجه بوده است اما در برخی موارد نتوانسته در برخورد با معضلات اقتصادی و اداری موفقیت لازم را به دست آورد.
نظارت عمومی در برخورد با فساد تقویت شود
در ادامه برگزاری این همایش یک روزه فرزاد جهان‌بین معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: توجه به اصل شایسته‌سالاری در انتصابات، خودکنترلی، استفاده از عوامل انسانی و مراقبت از کارگزاران از راهکارهای امام علی (ع) در جهت مقابله با فساد است که در نهج‌البلاغه به آنها اشاره شده است.
وی تاکید کرد: امام علی (ع) در نهج‌البلاغه می‌فرماید در مقابله با فساد از نزدیکان خود مراقبت بیشتر کنید. از دیگر راهکارها شفافیت است بدین معنا که همه چیز به جز اسرار نظامی را به مردم بگویید.
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه در برخورد با فساد باید نظارت عمومی تقویت شود افزود: یکی از راهها مردمی سازی مقابله با فساد و تقویت نظارت همگانی است.
فساد و اقتصاد سایه مکمل یکدیگرند
مهدی منصوری عضو کمیسیون اقتصادی دیده‌بان شفافیت و عدالت در بخش دیگری از این همایش بیان کرد: وضعیت شاخص کنترل فساد به مرور نزولی شده است، اگرچه اقداماتی انجام شده اما به میزان کافی سازنده نبوده و به حاشیه برده شده است و اعداد و ارقامی داده می‌شود که در شان نظام اسلامی و شیعه نیست.
وی با بیان اینکه یکی از سیاست‌های خطرناک این است که نرخ ارز شناور است، گفت: سیاست‌های صندوق بین‌المللی پول برای همه کشورها یکسان است که منفعت خود را به دست آورند. فساد و اقتصاد سایه مکمل یکدیگر هستند. حکمرانی فساد سبب کاهش سرمایه گذاری و رشد اعتبار عمومی و اعتبار دولت ها است زیرا ناامنی اقتصادی افزایش می یابد و در تمام بخش های اقتصاد آثار منفی به همراه دارد.
منصوری تصریح کرد: ما اعتقاد داریم گام اول برای عبور از فساد و مقابله با آن ترسیم نقشه حکمرانی قائم بر عقلانیت اسلامی و نگاه استراتژیک بلند مدت و کوتاه مدت است.